W inicjatywie tej wzywa się do przyjęcia aktu ustawodawczego przewidującego odstępstwo od praw autorskich, praw pokrewnych i praw do do bazy danych dla osób fizycznych udostępniających pliki za pośrednictwem sieci cyfrowych do użytku osobistego i w celach niekomercyjnych.

Wymiana plików rozpoczęła się w 1999 r. wraz z powstaniem Napstera. Z biegiem czasu technologia umożliwiła rozproszone udostępnianie plików („peer-to-peer”) w sposób coraz bardziej skuteczny (Gnutella, Freenet, BitTorrent, itp.).

Od samego początku największe spółki będące właścicielami praw autorskich sprzeciwiały się wykorzystaniu technologii do udostępniania utworów i innych materiałów chronionych prawem autorskim, prawami pokrewnymi i prawami do bazy danych. Dzisiejsze przepisy zasadniczo odpowiadają ich postulatom.

Pozostaje jednak otwarte pytanie: czy jest to słuszne, żeby prawa autorskie, prawa pokrewne i prawa do bazy danych uniemożliwiały udostępnianie utworów i innych materiałów?

Prawa autorskie, prawa pokrewne i prawa do bazy danych powinny służyć upowszechnianiu kultury, innowacji i postępu społecznego.

Obowiązujące przepisy, które uniemożliwiają udostępnianie plików zawierających utwory i inne materiały chronione prawem autorskim, prawami pokrewnymi i prawami do bazy danych, znacznie ograniczają swobodę dostępu do nauki i kultury, przewidzianą w art. 27 ust. 1 Powszechnej deklaracji praw człowieka.

Kwestia ta ma jeszcze większe znaczenie dzisiaj, po przyjęciu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym.

Dyrektywa ma paradoksalne skutki. Z jednej strony art. 17 ułatwia dostawcom usług udostępniania treści online uzyskanie zezwolenia na rozpowszechnianie treści chronionych i w ten sposób potwierdza pełnioną przez nich rolę uprzywilejowanych pośredników oraz faworyzuje ich praktyki kontroli technicznej i profilowania użytkowników. Z drugiej strony udostępnianie plików jest nadal niedozwolone.

W inicjatywie tej wzywa się do umożliwienia obywatelom bezpośredniego udostępniania plików za pośrednictwem sieci peer-to-peer, aby mieli oni dostęp do nauki i kultury bez podlegania kontrolom i profilowaniu. Akt ustawodawczy UE wprowadzający takie rozwiązanie byłby w pełni zgodny z przepisami międzynarodowymi, jeśli posiadacze praw otrzymaliby godziwe wynagrodzenie.

Niezbędne jest, aby człowiek i jego prawa podstawowe były drogowskazem w podejmowaniu decyzji politycznych i legislacyjnych. Konieczna jest zatem zmiana przepisów regulujących udostępnianie plików zawierających utwory i inne materiały chronione prawem autorskim, prawami pokrewnymi i prawami do bazy danych, tak aby uwolnić potencjał sieci cyfrowych w korzystaniu ze swobód i w rozwoju społecznym, kulturalnym i gospodarczym.